Het onderzoeksteam onder leiding van Marjan Olfers en Anton van Wijk vergelijkt in het rapport ‘Open Kaart’ de huidige stand van zaken rond illegaal gokken met de situatie in 2021. Toen ging in Nederland de gereguleerde online kansspelmarkt open.
Probleemgokkers
Het onderzoek richt zich op illegale online goksites, illegale gokzuilen en illegale sportweddenschappen bij sportclubs, internetcafés, koffie-/theehuizen, snackbars en cafés. In 2021 zette de grootste groep illegale gokkers 10 tot 50 euro in, nu speelt de meerderheid met bedragen boven de 50 euro. Meer dan de helft van de spelers die illegaal gokken, blijkt een probleemspeler te zijn op basis van de Problem Gambling Severity Index – een vragenlijst om de ernst van gokproblemen te meten. Voor illegale online sportweddenschappen en casinospellen ligt dit percentage zelfs op meer dan 70 procent.
Online en offline advertenties voor illegaal gokken zijn verboden, maar blijken steeds belangrijker in de werving van spelers. Opvallend is dat veel van de deelnemers niet weten dat zij bij illegale aanbieders spelen. Dit aandeel varieert van ongeveer een derde tot de helft van de deelnemers aan verschillende illegale kansspelen.
Spelers beschermen
Nederlandse Loterij spant zich in om illegaal aanbod tegen te gaan, onder meer door onderzoek te doen, via monitoring van de illegale markt en met juridische procedures om illegale goksites in Nederland op zwart te krijgen en te houden. De Kansspelautoriteit (Ksa) zou op haar beurt meer bevoegdheden moeten krijgen om bijvoorbeeld illegale goksites te laten blokkeren en illegale advertenties te laten verwijderen.
“De resultaten van dit onderzoek zijn zorgwekkend: intensievere deelname aan illegale kansspelen, meer dan de helft van deze spelers heeft gokproblemen en een aanzienlijke groep is op jonge leeftijd begonnen op illegale goksites. Het maakt nog eens duidelijk dat de achterdeur naar illegaal aanbod op slot moet. Want uit onze berekening blijkt dat 200.000 spelers illegaal online gokken. Zonder enige bescherming”, zegt Arjan Blok, CEO van Nederlandse Loterij.
“Het is aan de overheid om het effect van maatregelen op kanalisatie, zoals de verhoging van de kansspelbelasting en de invoering van speellimieten, scherp in de gaten te houden. En we moeten samen – met de Kansspelautoriteit, banken, techbedrijven als Google en Meta en hostingdiensten – illegaal aanbod bestrijden om spelers echt te kunnen beschermen.”
Kanalisatie
Spelers naar een veilig en verantwoord aanbod leiden is een van de doelen van het Nederlandse kansspelbeleid. Uit de meest recente cijfers van de Ksa blijkt dat van elke ingezette euro bij online kansspelen inmiddels meer dan de helft naar illegale gokbedrijven gaat. De kanalisatiegraad op basis van brutospelresultaat is gedaald van 80 naar ongeveer 50 procent; 1,3 miljard euro stroomt daarmee weg naar het buitenland. Deze cijfers zijn gebaseerd op een rekenmethode van Nederlandse Loterij om kanalisatie op basis van brutospelresultaat te berekenen, die is overgenomen door de Ksa.
Volgens de laatste Ksa-rapportage zou de spelerskanalisatie op 91 procent liggen. Dat zou gaan om 100.000 spelers die illegaal online gokken. Terwijl een rekenmethode van Nederlandse Loterij voor de berekening van spelerskanalisatie laat zien dat inmiddels 200.000 spelers uitwijken naar illegale goksites. Nederlandse Loterij en de Kansspelautoriteit zijn in gesprek om ook deze methode verder te brengen.
